Geachte lezer, De Nederlandse jeugd leest van alle jongeren uit Europa het minst, het tekstbegrip is bovendien het laagst. Zondag met Lubachspendeerde er een item aan, dat even schokkend als vermakelijk is. Is begrijpend lezen zoals hij beweert daarvan de onderliggende oorzaak? Zeker 25% van de jeugd zal deze vraag niet goed begrijpen, de andere 75% vindt dit onderwerp wellicht zo vervelend dat deze vraag niet eens gelezen wordt. U kunt hier wat aan doen! Naast de (afhankelijk van uw browser zichtbare) confetti in de marges vindt u heel veel kinderboeken! Wie tijdens de Kinderboekenweek van 30 september – 11 oktober voor €12,50 kinderboeken aanschaft krijgt het dit jaar door Arend van Dam geschreven Kinderboekenweekgeschenk De diamant van Banjarmasin cadeau, vol verhalen over hoofdpersonen die zich afvragen waar ze vandaan komen. Mylo Freeman maakte het bij de week horende prentenboek Tweeling!(€7,25), over twee beste vriendjes die alles hetzelfde doen. Meer heugelijk nieuws: Uit elkaarvan Bette Westera & Sylvia Weve heeft de Gouden Griffel 2020 gewonnen voor het beste kinderboek van het afgelopen jaar. Het Gouden Penseel 2020 voor het best geïllustreerde kinderboek viel Yvonne Jagtenberg toe, ditmaal voor Hup Herman!. Oh, en beluister de Grote Vriendelijke Podcast en kom tot 4 oktober vooral ook onze Springplank-etalage bewonderen met werk vande HKU-Product Design-alumna Marlene Schram!
Lezen en leven in Utrecht
Katherine Rundellwordt tot een van de belangrijkste kinderboekenschrijvers gerekend van het Verenigd Koninkrijk, en al enige tijd geleden verscheen het kleinnood Waarom je kinderboeken moet lezen, zelfs al ben je oud en wijs. Het essay wordt voorafgegaan door kinderboekenambassadeur Manon Sikkel – voor wie een kinderboek een sleutel tot de wereld van de grote mensen was. Waarom kinderboeken lezen? Omdat een kind bijvoorbeeld met zijn groeiende leesvaardigheden met plezier steeds ingewikkeldere boeken leest, en omdat kinderboeken volwassenen iets terug kunnen geven waarvan ze niet wisten dat ze het kwijt waren – innerlijke rijkdom dus.
Wellicht kent u de tekeningen van Ellen de Bruijn van haar ansichten die bij winkels als Puhate vinden waren. Sinds kort is er ook een even warm als schitterend prentenboek van haar hand verschenen. In Utrechtkom je allerlei markante plekken in de stad tegen, vergezeld van diverse weetjes die bij die plekken horen. De Dom – vanzelfsprekend – de Singel, maar ook plekkend die wat verder uit het centrum liggen: de Munt bijvoorbeeld en het stadsstrand op de punt van Halve Maan. De boekhandel omarmt het boek niet alleen uit intrinsiek enthousiasme voor iets wat nu al niet meer weg te denken is, maar ook omarmen we het ‘letterlijk’. Op het voor- en achterplat vindt u twee superfijne plekken om in rond te snuffelen – al zeggen we dat, trots als we zijn, zelf.
Er was eens, je weet wel, een… een dinges!
Philip Blom zei het al naar aanleiding vanHet grote wereldtoneel bij Buitenhof: we hebben nu onze verbeelding hard nodig. Jong geleerd is oud gedaan: dus als Myrthe in David Walliams Dinges alles al heeft en alleen nog een dinges wil, dan kan je daarmee je voorstellingsvermogen flink aanzwengelen – want wat ís een dinges nou eigenlijk helemaal? In Andy Shepherds De jongen die van draken droomde baalt Tomas enorm dat zijn draak Fikkie zover weg woont. Gelukkig is daar Zwier, die niet wegvliegt met de andere draken uit de drakenfruitboom van opa. Nou ja, gelukkig: hij zet wel voortdurend de boel op stelten. Gelijktijdig met Prutsers & pechvogels, dat hij met Tosca Menten over historische missers schreef, is van Jozua Douglas Het piranha-complot verschenen, waarin de kersverse 12-jarige president van Costa Kanaria, de kinderen van de afgezette president uit Costa Banana tot adviseurs benoemt. Lukt het Rosa en Fico een gemeen complot te verijdelen? Als in Frida Nilssons Mijn moeder is een gorillaJonna geadopteerd wordt door een gorilla, schrikt hij zich de apenkolder. Maar is het wel zo erg om een gorilla als moeder te hebben? Lezers die van raadsels en/of treinen houden, kunnen M.G. Leonard & Sam Sedgmans De juwelendiefeigenlijk niet laten liggen. In dit eerste deel met een reeks fantastische treinmysteries ontdekt Alex een verstekeling aan boord. Heeft zíj iets te maken met die pas verdwenen juwelen, of speelt er meer?
Spannende geschiedenissen voor dubbel dappere kinderen
Omdat haar moeder zich voor Ada’s klompvoet schaamt, komt de negenjarige in Kimberley Brubaker Bradley’s De oorlog die mijn leven reddepas voor eerst buiten als zij tijdens WOII uit Londen wordt geëvacueerd. Ze ontvlucht het huis, leert lezen en paardrijden, maar moet ze als de oorlog voorbij is echt weer naar haar ouderlijk huis? In Catherine Gilbert Murdochs, Het boek van Jongen, helpt een knecht zijn meester, de pelgrim Secundus, een aantal heilige objecten te vinden. Maar hoe zuiver is hun zoektocht eigenlijk? Zo’n 40.000 jaar geleden komen in Linda Dielemans Het lied van de vreemdeling het neanderthalermeisje Une en de kleine homo sapiens Nana elkaar tegen. Hun stammen hebben het niet zo op elkaar, maar als de vulkaan uitbarst, kunnen ze alleen samen proberen te overleven. Uit angst dat Catrijns huidaandoening wordt aangezien voor de builenpest, zit in Marlene Rebel & Lucinda Vos’ Leeuw met strepen Jacob met zijn zusje op zolder verstopt – tot ze verraden worden. Dan moet hij alles op alles zetten om haar uit handen van de pestdokters te houden. In Rob Ruggenbergs Offerkindis Aïn door moerassen en over rivieren op de vlucht voor een zware straf, gelukkig helpt Kraai haar, samen proberen ze de agressieve Jonge Wolven en de vijandige Heksenmeester te vlug af te blijven. Lukt het hen te ontsnappen?
Heden en verleden bewegen door prentenboeken heen
Alastair Chrisholm en David Roberts Oet en Drapis het verhaal over twee tegen elkaar opboksende holbewoners: een mooiere grot dan de ander is niet genoeg: ze steken elkaar de loef af met vuurtje stoken, vergaren kastelen en raceauto’s en meer tot de stapels spullen beginnen te wiebelen… In Lu Fraser & Kate Hindley’s Ukkiestaat de allerkleinste jak van de kudde Ukkie te popelen om even groot te worden als de rest. Maar soms kan iemand die klein is juist iets wat niemand anders kan. In Pieter van den Heuvels rijmende maar liefst vier meter lange(!) uitvouwbare De verhuisdieren nemen de dieren hun lievelingsspullen mee (een panda kiest een plant, een spin gewoon een vaas, maar de panter… die neemt problemen mee). In Stuiver en Pluis in het oude Egyptevan Jan Paul Schutten en Liset Celie leren twee stokstaartjes in een piramide Simba de poes kennen, en kunnen nog maar net hun hachje redden als een hongerige krokodil ze probeert op te eten. Als het bos in De herfst van Kleine Gansgeel, rood en bruin kleurt, moet Kleine Gans zich voorbereiden op de winter. Maar ze kan geen hol graven zoals beren, geen nootjes verstoppen als eekhoorns en van bomen kan ze niet zoals bevers een houten huis bouwen. Kleine Gans heeft namelijk een snavel, geen knaagtanden of graafhanden. Er zit maar een ding op: leren vliegen!
De kip of het gehEIm van het hoe het komt dat het werd wat het is
Wanneer moet je de korte ei gebruiken en wanneer de lange ij? Na het lezen van Karst-Janneke Rogaars Keizer eiis dat een eitje. In Atlas van expedities en ontdekkingsreizigers (met een korte ei) van de bijzondere uitgeverij Boycott, vertellen en verbeelden Isabel Minhós Martins & Bernardo P. Carvalho de tochten van bekende en onbekende avonturiers. Als je wil weten hoe het leven op aarde is ontstaan, dan is Bouwine Bergma & Adriaan Bijloo’s (met een lange ij) Hoe alles begon te gek. Een goed deel van de lijnvoering en het kleurgebruik doet wellicht volwassen lezertjes denken aan die van de Blake & Mortimer-strips. Wat daaraan in het geheel niet doet denken is het Medy Oberendorff & Jan Paul Schuttens Wonderbos. Van hun schitterende, naar fotografie neigende potloodtekeningen, nemen tussen de kleurrijk geïllustreerde natuurweetjespagina’s met name de zwart-witte panorama’s je mee de ervaring van de natuur in. Stanislav Setínský’s Dit is Jeruzalemkijkt naar het mooie en historische, maar vermijdt het Palestijns-Israelische conflict niet. Raak voor wereldwijze en volwassen kinderen.
Prachtige prentenboeken voor alle acht- tot achtentachtigjarigen
Cécile Roumiguière & Simone Rea’s fantasierijke en soms wat surreëel aandoendeNasla’s Dream neemt je mee in de wonderlijke droomwereld van Nasla. Over imaginaire dingen gesproken, de reputaties van veel dieren kunnen wel wat opgevijzeld worden: Sophie Corrigan doet dat in het vrolijk vormgegeven The Not Bad Animalsmet verve en humor. Lucile Piketty’s pop-upboek Whose Habitat is Thattoont in drie dimensies waar allerlei bijzondere dieren leven. Issa Watanabe daarentegen laat in het prachtige getekende Migranten zien wat je te wachten staat als je tegen je zin in je habitat moet verlaten – het is niet heel vrolijk stemmend, maar bevat gelukkig wel een sprankje hoop. Van de kinderboekengrootmeester Tomi Ungerer is onlangs zijn laatste boek verschenen. In Non Stopheeft op Vasco na iedereen de aarde verlaten. Zijn schaduw leidt hem veilig door een apocalyptisch landschap. Waarheen, waartoe? Pas als hij de kleine Poco ontmoet, heeft hij een doel: Poco in veiligheid te brengen.
Niet of nooit genoeg van kinderboeken?
De Grote Vriendelijke Podcast (De GVP) is de eerste Nederlandse podcast over jeugdliteratuur. Kinderboekrecensenten Jaap Friso (JaapLeest.nl) en Bas Maliepaard (Trouw) spreken zo goed als maandelijks met de schijver(s) en/of maker(s) van een bijzonder kinder- of prentenboek. Zo schoven Lydia Rood, Charlotte Dematons en Tonke Dragt al eens aan, maar ook is het de plek om minder bekende namen te leren kennen. Voor de tweede keer op een rij is de podcast genomineerd voor de Podcast Awards. Stemmen kan tot 16 oktober 🙂
Springplank, met Marlene Schram
Springplankwordt georganiseerd door zeven pas afgestudeerde Product Design-alumni van de HKU. De pandemie zette een streep door de gebruikelijke schouw, waarop de zeven het heft in eigen hand namen. Coronaregels in acht nemend vindt u door de stad heen hun werken. Bijleveld exposeert met trots recyclewerk vanMarlene Schram!
